اسلام آباد-15 سيپٽمبر (اي پي پي) توانائي واري نگران وفاقي وزير محمدعلي چيو آهي ته بجلي چوري خلاف ڪريڪ ڊائون جا سٺا نتيجا سامهون آيا آهن، بقايائن جي وصوليءَ ۾ بهتري آئي آهي، رپئي جي قدر ۾ واڌ جا نتيجا جلد نظر ايندا، بجلي ۽ گيس جي شعبن جو مجموعي گردشي قرض 5400 ارب رپين تائين پهچي ويو آهي، ڊسٽري بيوشن ڪمپنيون جو نقصان 589 ارب رپين تائين پهچي چڪو آهي، ماضيءَ ۾ ملڪي وسيلا استعمال ڪرڻ تي توجهه ڏني وڃي ها ته اڄ اسان وٽ پنهنجي گيس ۽ تيل هجي ها، بجلي چوري ۾ ملوث اهلڪارن خلاف ڪارروائي ڪئي وئي آهي، انڊسٽري هلندي ته روزگار ملندو ۽ روانگي واپار وڌندو. سرديءَ جي موسم لاءِ بهتر لوڊ مئنجمينٽ ڪئي ويندي. ڊسٽري بيوشن ڪمپنين جي بورڊز ۽ ڪجهه ڪمپنين جي چيف ايگزيڪيوٽو آفيسر تبديل ڪيا ويندا. ڪمپنين جي گورننس ۾ بهتري آندي ويندي. اهڙو اظهار هن ناڻي واري نگران وفاقي ڊاڪٽر شمشاد اختر ۽ سڌ سماءَ واري نگران وفاقي وزير مرتضيٰ سولنگي سان گڏيل پريس ڪانفرنس کي خطاب ڪندي ڪيو. ان موقعي تي پرنسپل انفارميشن آفسر ۽ مئنيجنگ ڊائريڪٽر اي پي پي محمد عاصم کچي به موجود هو. توانائي واري وزير چيو ته بجلي چورن خلاف ڪريڪ ڊائون جا سٺا نتيجا سامهون آيا آهن، آيف آءِ آرز به داخل ڪيون ويون آهن، بقايائن جي وصوليءَ ۾ بهتري آئي آهي. هن چيو ته هي بجلي چوري گذريل ڪيترن ئي سالن کان ٿي رهي هئي پر کين پڪڙيو نه پئي ويو، 10 ڏينهن اڳ اسان ان خلاف مهم شروع ڪئي ۽ اها جاري رهندي. پاور ڊويزن ۾ خاص ڪنٽرول روم قائم ڪيو ويو آهي، صوبن جي سهڪار سان ضلعي سطح تي به قانون لاڳو ڪندڙ ادارن جي مدد سان بجلي چورن خلاف ڪارروائي جاري آهي. وڏن وزيرن، چيف سيڪريٽريز ۽ پوليس سربراهن سان ملاقات ۾ به فيصلو ڪيو ويو آهي ته بجلي چوري ۽ بقايائن جي وصوليءَ لاءِ مهم کي تيز ڪيو ويندو. هن چيو ته اسان کي ڄاڻ آهي ته بجلي مهانگي آهي، اسان جي ڪوشش آهي ته صارفين تي گهٽ کان گهٽ بار پوي، ڪي اليڪٽرڪ جو ٽيرف هڪ سال کان ايڊجسٽ نه ٿيو، ان تي به نيپرا سان ڳالهه ٻولهه ٿي آهي. ٽه ماهي ايڊجسٽمينٽ کي به ڊگهي مُدت ۾ ڪرڻ چاهيون ٿا ته جيئن صارفين تي بار نه پوي. هن چيو ته توانائيءَ جي شعبي ۾ گردشي قرض تمام وڏو مسئلو آهي، بجلي چوري ٿي رهي هئي، بقايائن جي وصولي گهٽ هئي، ڊسڪوز جي ڪارڪردگي به هڪ مسئلو رهيو، بجلي جي شعبي کي گردشي قرض 2500 ارب رپيا ۽ گيس جي شعبي جو 2900 ارب رپين تائين پهچي ويو آهي، اها صورتحال گذريل 10-15 سالن کان پيدا ٿي آهي جيڪو حل نه ڪيو ويو. هن چيو ته سوئي سدرن گيس ڪمپني ۽ سوئي ناردرن گيس ڪمپني جي عملدارن کي به گُهرايو ويو آهي، انهن سان به مشاورت ڪري معامل کي بهتر بڻائينداسين. آءِ ايم ايف پروگرام اندر رهي قدم کڻڻا پوندا، معاملا بهتر ٿي ويندا. هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته پيٽروليم شين جي قيمتن جو تعين اوگرا ڪري ٿي، پيٽروليم شين جون قيمتون عالمي مارڪيٽ جي قيمتن کي نظر ۾ رکندي ڪيون وينديون آهن. هن چيو ته هن وقت پاڪستان ۾ پيٽرول جي قيمت 305، ڀارت ۾ 381، سريلنڪا ۾ 391 ۽ بنگلاديش ۾ 345 رپيا في ليٽر آهي. هن چيو ته ڊالر انٽر بئنڪ ۾ 298 رپيا تي آيو آهي، جيڪڏهن ڊالر هيٺ نه اچي ها ته پيٽرول جي قيمتن تي ناڪاري اثر پوي ها. ڊالر جي قيمتن جو فائدو ايندڙ مهيني سامهون اينديون. هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته غير قانوني سرگرمين ۾ ملوث بجلي اهلڪارن خلاف ڪارروائي ڪئي وئي آهي، 200 آفيسرن ۽ اهلڪارن کي فيلڊ مان هٽايو ويو آهي، وڌيڪ بدليون ڪرڻيون پيون ته ڪنداسين، هڪ قانون آڻڻ تي غور ڪيو پيو وڃي. نگران حڪومت پيٽروليم شين جي قيمتن کي ڪنٽرول ڪرڻ لاءِ قدم کنيا آهن. هن چيو ته اسان جي ڪوشش آهي ته گيس لوڊ مئنجمينٽ گذريل سال وانگر يا ان کان بهتر ٿئي، ايل اين جي 3700 رپيا في يونٽ جي حساب سان گُهرايون ٿا ۽ صارفين کي 1100 رپيا في يونٽ ۾ فراهم ڪئي وڃي ٿي ۽ـ ساليانو 3.5 سؤ ارب رپين جو نقصان برداشت ڪريون ٿا. جيڪڏهن ٽرمينل وڌيڪ هجن ها ته پوءِ گيس به وڌيڪ گُهرائي سگهجي ها. ايل اين جي ڪارگوز جي گُهرائڻ لاءِ ڳالهه ٻولهه هلي رهي آهي. رپئي جي قدر ۾ بهتري جا نتيجا جلد سامهون اچڻ شروع ٿي ويندا. هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته اسان روانگي واپار ۽ صنعتن جي حوصله افزائي ڪرڻ چاهيون ٿا ڇاڪاڻ ته صنعتن جو ڦيٿو هلندو ته ملڪ ترقي ڪندو. هن چيو ته سموريون ڊسٽري بيوشن ڪمپنين ۾ لاسز 589 ارب رپيا آهي، انهن مان 5 سٺيون ڊسٽري بيوشن ڪمپنين جا لاسز 155 ارب رپيا ۽ 5 گهٽ ڪارڪردگي وارن ڊسٽري بيوشن ڪمپنين جا لاسز 434 ارب رپيا آهن. هن چيو ته 2015ع جي پاليسيءَ تحت جيڪي آءِ پي پيز لڳايا ويا انهن جي ڪيپسٽي پيمينٽ 2 هزار ارب رپيا آهي. ان سلسلي ۾ جيڪڏهن ڪوبه قدم سيڙپڪارن جي مشاورت کانسواءِ کنيو وڃي ته پوءِ سيڙپڪار ملڪ مان هليا ويندا آهن، ڇاڪاڻ ته رٿائن ۾ مالياتي ادارن جا قرض به شامل هوندا آهن. بجلي جي قيمتن کي ڪنٽرول ڪرڻ لاءِ قدم کنيا پيا وڃن. نگران حڪومت توانائي جي مسئلي جي حل تي ڌيان ڏئي رهي آهي، ملڪ ۾ تيل ۽ـ گيس جي ڳولا لاءِ پاليسي جوڙڻي پوندي.
